W ramach realizacji Ogólnopolskiego Projektu Edukacyjno - Społecznego „Każdy inny - wszyscy równi” w tym tygodniu poruszamy tematykę Zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Zapraszamy Państwa do lektury.
Nadpobudliwość psychoruchowa (inaczej zespół nadruchliwości, zespół hiperkinetyczny, w języku angielskim Attention Deficyt Hiperactiyity Disorder).
W znaczeniu medycznym jest schorzeniem mającym charakterystyczne objawy. Istnieją trzy grupy objawów charakterystycznych dla nadpobudliwości psychoruchowej:
- Nasilone zaburzenia uwagi;
- Nadmierna impulsywność;
- Nadmierna ruchliwość.
Przyczyny ADHD:
- Najnowsze badania wskazują, że zespół nadpobudliwości dziecięcej ( ADHD) jest zaburzeniem przekazywanym z pokolenia na pokolenie, czyli uwarunkowanym genetycznie.
- Trudna sytuacja domowa, brak stałych norm, zasad, niekonsekwencja rodziców i ich impulsywność mogą tylko nasilać objawy.
- Za czynniki ryzyka powstania ADHD uważa się również zażywanie przez matkę
w czasie ciąży alkoholu, narkotyków, leków i nikotyny.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej może występować w 3 formach:
- Z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi – dzieci tzw. marzycielskie, nie mogą się skupić , potrafią pozostać w bezruchu, jeśli wymaga tego sytuacja; częściej występuje u dziewczynek;
- Z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej – dzieci tzw. „żywe srebra”, biegają w kółko bez obiektywnej przyczyny, odpowiednio zmotywowane potrafią się skupić na dłużej; częściej występuje u chłopców;
- Typ mieszany – nasilone objawy nadruchliwości i zaburzeń koncentracji uwagi; częściej u chłopców.
Nagłe pojawienie się tych zaburzeń wymaga dokładnej diagnostyki.
Leczenie ADHD
Leki nie mogą wyleczyć z nadpobudliwości, ale mogą pomóc ją przeżyć. Dlatego wskazane jest kierowanie rodziców do neurologa, gdy podejrzewamy ADHD. Diagnozę zawsze stawia lekarz!
Rodzice powinni wiedzieć, że kierując swe dziecko na badania lekarskie pomogą:
- dziecku w skupieniu się podczas nauki;
- że zacznie ono słyszeć, co do niego się mówi;
- łatwiej będzie mu zapanować nad swoją potrzebą ruchu;
- łatwiej mu będzie przez chwilę pomyśleć, zanim coś zrobi;
- łatwiej mu będzie skupić się w czasie zajęć reedukacyjnych ( częściej niż inne dzieci mają kłopoty z dysleksją, dysgrafią, dyskalkulią); specyficzne trudności
w pisaniu i czytaniu częściej występują u chłopców.
Leki nie zastąpią wychowania i nauczania. Powinny być wprowadzane, gdy zawiodą wszystkie metody pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo
w szkole i w domu.
Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo stanowią około 3 – 10% wszystkich dzieci w młodszym wieku szkolnym. Są nazywane „marzycielskimi” czy „żywnymi srebrami”. Rozpoznanie najczęściej następuje w 7 roku życia, choć w opinii wielu lekarzy cechy tego zespołu są już widoczne od chwili narodzin w postaci drażliwości, mniejszego zapotrzebowania na sen, zaburzeń łaknienia. W okresie przedszkolnym trudno jest rozpoznać nadpobudliwość psychoruchową. Większość podobnych do niej zachowań mieści się bowiem w normie rozwojowej. Gdy dziecko trafia do szkoły przeważnie nasilają się objawy zachowań nadpobudliwości psychoruchowej. Uczniowie nadpobudliwi psychoruchowo odznaczają się brakiem wytrwałości w działaniach wymagających zaangażowania umysłowego. Porzucają jedną aktywność na rzecz innej, są impulsywni, mają kłopot z dyscypliną z powodu nieumyślnego łamania zasad, co może być mylnie odbierane przez rodziców i nauczycieli jako zachowania buntownicze i celowe. Podczas lekcji wiercą się w ławce, rozmawiają głośno z innymi dziećmi oraz chodzą bez pozwolenia po klasie. Ich zeszyty są niestaranne i często zapominają je przynosić na lekcje. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo bardzo często zapominają odrobić pracę domową. Wszystko to ma negatywny wpływ na ich wyniki w nauce oraz ocenę z zachowania. Takim dzieciom trudno też osiągać sukcesy szkolne. Impulsywne zachowania, stwarzanie niebezpiecznych sytuacji z powodu nieumiejętności przewidywania ryzyka, niecierpliwość, brak kontroli powodują, że dzieci te mogą być odrzucane przez rówieśników, z którymi nie potrafią współpracować. Dorośli zaś mogą je nadmiernie karać za częste łamanie zasad zachowania. Wszystko to składa się na nie najlepszą sytuację psychologiczną dziecka.
W poniższej prezentacji znajdą Państwo informacje, jak pomóc dziecku z diagnozą ADHD.
Źródła:
1. T. Wolańczyk, A. Kołakowski, M. Skotnicka, Lublin 1999 r., Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć.
2. K. Ruchalska, Dziecko z ADHD, Rzeszów 2015, strona: www. adhd-rzeszow.pl, Stowarzyszenie na rzecz osób z ADHD w Rzeszowie.
http://www.ptadhd.org.pl